Εξετάσεις και διαγωνισμοί σε ορισμένες χώρες, όριο ηλικίας σε άλλες
ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ
Φινλανδία: Η επιλογή και ο διορισμός των εκπαιδευτικών γίνεται είτε από την επιτροπή εκπαίδευσης είτε από το δημοτικό ή σχολικό συμβούλιο. Προκαθορισμένα κριτήρια δεν υπάρχουν, ενώ τα απαιτούμενα προσόντα είναι διαφορετικά για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Σουηδία: Εκτός από τα χρόνια των σπουδών, οι εκπαιδευτικοί περνούν από πρακτική εξάσκηση. Η διαδικασία πρόσληψης είναι ανοικτή. Όσοι, όμως, πρόκειται να διδάξουν σε τεχνικά λύκεια, πρέπει να διαθέτουν και επαγγελματική πείρα.
Ελλάδα: Αρχίζοντας από το 1998 οι προσλήψεις στη δημόσια εκπαιδευτική υπηρεσία γίνονταν από δύο καταλόγους με ορισμένη ποσόστωση από τον καθένα. Ο πρώτος κατάλογος ήταν η τότε επετηρίδα, ενώ ο δεύτερος προέκυπτε από τα αποτελέσματα σχετικού διαγωνισμού. Βαθμιαία καταργήθηκε η παλιά επετηρίδα και σήμερα, οι προσλήψεις γίνονται από την επετηρίδα που προκύπτει από τον διαγωνισμό που οργανώνει το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ).
Ισπανία: Αν και τα απαιτούμενα προσόντα ποικίλλουν, αναλόγως του τύπου σχολείου που θέλουν να διοριστούν οι εκπαιδευτικοί, όλοι είναι υποχρεωμένοι να περάσουν από παιδαγωγική διδακτική εκπαίδευση. Για να φτάσουν στην έδρα περνούν, επίσης, από διαγωνισμό όπου εξετάζονται οι γνώσεις, η παιδαγωγική καταλληλότητα και η ορθή χρήση των νέων τεχνολογιών.
Γερμανία: Οι υποψήφιοι πρέπει να επιτύχουν στην πρώτη κρατική εξέταση και ακολούθως να παρακολουθήσουν διετές πρόγραμμα προϋπηρεσιακής κατάρτισης. Με την ολοκλήρωσή του παρακάθονται σε δεύτερη εξέταση. Με βάση τα αποτελέσματα των δύο εξετάσεων καταρτίζονται κατάλογοι διοριστέων. Κανένας υποψήφιος δεν μπορεί να παραμείνει στον κατάλογο πέραν των πέντε ετών και κανένας δεν διορίζεται μετά τα 45.
Πορτογαλία: Οι διορισμοί γίνονται μέσω εθνικού διαγωνισμού και οι υποψήφιοι, μεταξύ άλλων, πρέπει να διαθέτουν πιστοποιητικό για τη φυσική και ψυχική τους κατάσταση.
Ιταλία: Το 50% των μόνιμων θέσεων καλύπτεται από διαγωνισμό που προκηρύσσεται ανά τριετία. Το υπόλοιπο 50% μέσω μιας λίστας με υποψήφιους που έχουν ήδη περάσει από τη διαδικασία του διαγωνισμού. Όσον αφορά στις μη μόνιμες θέσεις, είναι διάρκειας ενός έτους και γίνονται από τους διευθυντές των σχολείων.
Αγγλία: Το εκπαιδευτικό σύστημα έχει αποκεντρωθεί πλήρως και η εξουσία έχει διανεμηθεί στις τοπικές Αρχές. Αυτές οι τοπικές εκπαιδευτικές Αρχές είναι υπεύθυνες για την πρόσληψη του προσωπικού των σχολείων, ακόμα και του διευθυντή.
Ρουμανία: Κάθε χρόνο ανακοινώνονται όλες οι κενές θέσεις και ακολουθεί ανοικτός διαγωνισμός για διορισμό στα σχολεία. Η βάση είναι το πέντε και για να προσληφθεί κάποιος μόνιμα, θα πρέπει να εξασφαλίσει τουλάχιστον εφτά.
• Παρόλο που το υφιστάμενο σύστημα διορισμού έχει καθιερωθεί στη συνείδηση του λαού ως αντικειμενικό, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί και αξιοκρατικό, αφού δεν επιλέγεται για διορισμό ο καλύτερος υποψήφιος, αλλά εκείνος που προηγείται στον οικείο πίνακα διοριστέων.
• Η μέση ηλικία των νεοδιορισθέντων είναι μεγάλη και με τα χρόνια γίνεται συνεπώς μεγαλύτερη.
• Δημιουργούνται προβλήματα από τη μακρά διακοπή της επαφής των νεοδιοριζόμενων εκπαιδευτικών με την επιστήμη τους.
«Με την πάροδο των χρόνων οι κατάλογοι διοριστέων γίνονται ολοένα και μακρύτεροι. Προτάσεις για αλλαγή του συστήματος με την υιοθέτηση μιας άλλης, πιο αξιοκρατικής διαδικασίας, υποβάλλονται από το Υπουργείο Παιδείας από το 1989, χωρίς να έχει βρεθεί ακόμα λύση στο πρόβλημα», συμπληρώνει η ΕΕΥ.
ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ
Σε πείσμα των αρνητικών προβλέψεων για εργοδότηση στη δημόσια εκπαιδευτική υπηρεσία, πολλοί απόφοιτοι πανεπιστημίων επιμένουν να εγγράφονται στους καταλόγους των αδιόριστων. Το γεγονός ότι σήμερα οι υποψήφιοι εκπαιδευτικοί ανήλθαν σε 39.518, δεν μπορεί να σημαίνει παρά μόνο ένα πράγμα: ότι εξακολουθούν να ελπίζουν πως κάποια στιγμή το υφιστάμενο σύστημα διορισμού θα αλλάξει. Αλλιώς δεν υπάρχει περίπτωση να καταφέρουν να φτάσουν μέχρι την έδρα, αφού όπως έχει ειπωθεί επανειλημμένως από την Επιτροπή Εκπαιδευτική Υπηρεσία, όσοι ενεγράφησαν στους καταλόγους κατά τα τελευταία χρόνια, δεν έχουν καμιά πιθανότητα διορισμού. Τι συμβαίνει, όμως, σε άλλες χώρες της Ε.Ε.; Με ποιο τρόπο διορίζονται οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι εκπαιδευτικοί; Μαζέψαμε τα παρακάτω στοιχεία από ετήσιες εκθέσεις της ΕΕΥ καθώς και από σχετικά δημοσιεύματα στον ελλαδικό Τύπο.
Φινλανδία: Η επιλογή και ο διορισμός των εκπαιδευτικών γίνεται είτε από την επιτροπή εκπαίδευσης είτε από το δημοτικό ή σχολικό συμβούλιο. Προκαθορισμένα κριτήρια δεν υπάρχουν, ενώ τα απαιτούμενα προσόντα είναι διαφορετικά για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Σουηδία: Εκτός από τα χρόνια των σπουδών, οι εκπαιδευτικοί περνούν από πρακτική εξάσκηση. Η διαδικασία πρόσληψης είναι ανοικτή. Όσοι, όμως, πρόκειται να διδάξουν σε τεχνικά λύκεια, πρέπει να διαθέτουν και επαγγελματική πείρα.
Ελλάδα: Αρχίζοντας από το 1998 οι προσλήψεις στη δημόσια εκπαιδευτική υπηρεσία γίνονταν από δύο καταλόγους με ορισμένη ποσόστωση από τον καθένα. Ο πρώτος κατάλογος ήταν η τότε επετηρίδα, ενώ ο δεύτερος προέκυπτε από τα αποτελέσματα σχετικού διαγωνισμού. Βαθμιαία καταργήθηκε η παλιά επετηρίδα και σήμερα, οι προσλήψεις γίνονται από την επετηρίδα που προκύπτει από τον διαγωνισμό που οργανώνει το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ).
Ισπανία: Αν και τα απαιτούμενα προσόντα ποικίλλουν, αναλόγως του τύπου σχολείου που θέλουν να διοριστούν οι εκπαιδευτικοί, όλοι είναι υποχρεωμένοι να περάσουν από παιδαγωγική διδακτική εκπαίδευση. Για να φτάσουν στην έδρα περνούν, επίσης, από διαγωνισμό όπου εξετάζονται οι γνώσεις, η παιδαγωγική καταλληλότητα και η ορθή χρήση των νέων τεχνολογιών.
Γερμανία: Οι υποψήφιοι πρέπει να επιτύχουν στην πρώτη κρατική εξέταση και ακολούθως να παρακολουθήσουν διετές πρόγραμμα προϋπηρεσιακής κατάρτισης. Με την ολοκλήρωσή του παρακάθονται σε δεύτερη εξέταση. Με βάση τα αποτελέσματα των δύο εξετάσεων καταρτίζονται κατάλογοι διοριστέων. Κανένας υποψήφιος δεν μπορεί να παραμείνει στον κατάλογο πέραν των πέντε ετών και κανένας δεν διορίζεται μετά τα 45.
Πορτογαλία: Οι διορισμοί γίνονται μέσω εθνικού διαγωνισμού και οι υποψήφιοι, μεταξύ άλλων, πρέπει να διαθέτουν πιστοποιητικό για τη φυσική και ψυχική τους κατάσταση.
Ιταλία: Το 50% των μόνιμων θέσεων καλύπτεται από διαγωνισμό που προκηρύσσεται ανά τριετία. Το υπόλοιπο 50% μέσω μιας λίστας με υποψήφιους που έχουν ήδη περάσει από τη διαδικασία του διαγωνισμού. Όσον αφορά στις μη μόνιμες θέσεις, είναι διάρκειας ενός έτους και γίνονται από τους διευθυντές των σχολείων.
Αγγλία: Το εκπαιδευτικό σύστημα έχει αποκεντρωθεί πλήρως και η εξουσία έχει διανεμηθεί στις τοπικές Αρχές. Αυτές οι τοπικές εκπαιδευτικές Αρχές είναι υπεύθυνες για την πρόσληψη του προσωπικού των σχολείων, ακόμα και του διευθυντή.
Ρουμανία: Κάθε χρόνο ανακοινώνονται όλες οι κενές θέσεις και ακολουθεί ανοικτός διαγωνισμός για διορισμό στα σχολεία. Η βάση είναι το πέντε και για να προσληφθεί κάποιος μόνιμα, θα πρέπει να εξασφαλίσει τουλάχιστον εφτά.
Γαλλία: Οι διορισμοί γίνονται με εξετάσεις στα παιδαγωγικά και στη χρήση της γλώσσας. Για τη μεν πρωτοβάθμια εκπαίδευση οι υποψήφιοι προετοιμάζονται μέσω διαφόρων προγραμμάτων εάν το επιθυμούν, ενώ για τη μέση εκπαίδευση υπάρχουν πέντε τύποι εξετάσεων ανάλογα με την ειδικότητα των εκπαιδευτικών.
Τσεχία: Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση οι εκπαιδευτικοί διορίζονται μέσω ανοικτής διαδικασίας πρόσληψης. Αν ικανοποιούν το σχέδιο υπηρεσίας της θέσης, ο διευθυντής του σχολείου υπογράφει μαζί τους συμβόλαιο εργοδότησης. Στη μέση εκπαίδευση, για να διοριστούν, πρέπει να είναι κάτοχοι μάστερ.
Εν αναμονή της «νέας» πρότασης
Οι προσπάθειες για εκσυγχρονισμό του συστήματος διορισμού συνεχίζονται και το υπουργείο, για άλλη μια φορά, ετοιμάζει αναθεωρημένη πρόταση. Σύμφωνα με αρμόδιο λειτουργό, δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα και ως εκ τούτου παραμένει άγνωστο πότε θα κατατεθεί στο τραπέζι του διαλόγου. Το γεγονός ότι οι μέχρι τώρα προσπάθειες, για αλλαγή του συστήματος, κατέληξαν σε ναυάγιο, οφείλονται κυρίως στη σθεναρή αντίδραση των συνδικαλιστικών οργανώσεων των (διορισμένων) εκπαιδευτικών.
Αντικειμενικό ναι, αξιοκρατικό όχι
ΤΟ 2005η ΕΕΥ πραγματοποίησε μελέτη για το σύστημα διορισμού, όπου επισημαίνει, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Πολλοί, περιλαμβανομένου και του Υπουργείου Παιδείας, θεωρούν ότι οι πίνακες διοριστέων σε ορισμένες ειδικότητες και όπως χρησιμοποιούνται σήμερα, δεν εξυπηρετούν το καλώς νοούμενο συμφέρον της εκπαίδευσης». Η Επιτροπή καταγράφει τα ακόλουθα επιχειρήματα:
• Παρόλο που το υφιστάμενο σύστημα διορισμού έχει καθιερωθεί στη συνείδηση του λαού ως αντικειμενικό, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί και αξιοκρατικό, αφού δεν επιλέγεται για διορισμό ο καλύτερος υποψήφιος, αλλά εκείνος που προηγείται στον οικείο πίνακα διοριστέων.
• Η μέση ηλικία των νεοδιορισθέντων είναι μεγάλη και με τα χρόνια γίνεται συνεπώς μεγαλύτερη.
• Δημιουργούνται προβλήματα από τη μακρά διακοπή της επαφής των νεοδιοριζόμενων εκπαιδευτικών με την επιστήμη τους.
•Πολλά και σοβαρά προβλήματα δημιουργούνται αναφορικά με τη στελέχωση με διευθυντικό και εποπτικό προσωπικό, ως αποτέλεσμα της καθυστερημένης εισδοχής στο επάγγελμα.
«Με την πάροδο των χρόνων οι κατάλογοι διοριστέων γίνονται ολοένα και μακρύτεροι. Προτάσεις για αλλαγή του συστήματος με την υιοθέτηση μιας άλλης, πιο αξιοκρατικής διαδικασίας, υποβάλλονται από το Υπουργείο Παιδείας από το 1989, χωρίς να έχει βρεθεί ακόμα λύση στο πρόβλημα», συμπληρώνει η ΕΕΥ.
«Φιλελεύθερος» 03/03/2012 σελ 10
πηγή: ΑΚΙΔΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου